Merkezi olmayan pazar yeri Storeum, Temmuz 2019’da kendi yeni altcoin projesini piyasaya sürdüğünde, STO tokenı kısa sürede traderların dikkatini çekti: STO fiyatı, Mart 2020’de birkaç sentten tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 35 dolara yükseldi. Daha sonra, 1 doların altına geri döndü. Yıllar boyu buna benzer birçok kripto para oluşturuldu. Şimdi ise birçoğu “kripto mezarlığında”. İşte detaylar…
Neredeyse 1.000 kripto para yok oldu
Storeum Mart 2020’den beri çoğunlukla sessiz kaldı. Web sitesi artık çalışmıyor ve sosyal medya hesapları devre dışı. Token, Ethereum Blockchaininde bir sözleşme olarak “zombi” formunda teknik olarak hala var. Bu yıl, STO unutulmaya doğru bir adım daha attı: Hala bir şekilde geçerli olduğu düşünülen yaklaşık 13.000 kripto para birimini listeleyen veri sitesi CoinGecko’dan kayboldu.
CoinGecko yetkilileri, Storeum’un web sitesinden tam olarak ne zaman devre dışı bırakıldığını doğrulamadı. Ancak, önceki tarihlere ait web sitelerini arşivleyen Wayback Machine kullanılarak yapılan üstünkörü bir arama, bir Storeum token sayfasının 2022’nin başlarından itibaren hala aktif olduğunu gösteriyor. Şimdi, CoinGecko’nun arama çubuğuna Storeum yazdığınızda hiçbir sonuç çıkmıyor.
Son yıllardaki kripto boğa piyasası sırasında, Statista web sitesinden alınan verilere göre, kripto para birimlerinin sayısı 2019’dan 2022’nin başlarına kadar kabaca dört katına çıkarak sürekli artıyor gibi görünüyordu. Şubat 2022’de 10.397 ile zirve yaptığından bu yana, sayı yaklaşık 1.000 düştü. Bu, 13 yıllık kripto endüstrisinin değişken tarihindeki en büyük düşüş.
2021’de 8.000’den fazla yeni kripto para piyasaya girdi
Kripto veri firması Kaiko’nun araştırma analisti Riyad Carey, “Birinin bir token oluşturması nispeten basit” dedi. “Ancak bu tokenlar son derece hızlı bir şekilde ilgi kaybetme potansiyeline sahip,” dedi. Tıpkı STO’nun daha önceki bir kripto boğa piyasası döngüsü sırasında gelmesi gibi, geçen yıl piyasa değerine göre en eski ve en büyük kripto para birimi olan ve genellikle endüstrinin öncüsü olarak görülen Bitcoin (BTC) 69.000 dolarlık rekor seviyeye ulaştığında bir yığın token ortaya çıktı.
Statista’dan farklı bir metodoloji kullanan CoinGecko’ya göre, 2021’de 8.000’den fazla kripto para birimi yeni listelendi. Ancak bunların yaklaşık 3.300’ü veya kabaca yüzde 41’i devre dışı kaldı ve delist oldu. CoinGecko’da büyüme pazarlaması yapan Julia Ng, yakın tarihli bir analizinde aşağıdaki ifadeleri kullandı:
Bu dönemde, çok az veya sıfır değeri olan, herhangi bir acil veya fark edilebilir amacı olan birçok kripto para birimi projesi, token ve coin, çeşitli anonim geliştiriciler tarafından başlatıldı. Çok azı projelerine gerçekten bağlıydı, bu da yüksek oranda başarısızlıkla sonuçlandı ve dolayısıyla nihai olarak yok oldular.
Başarısız altcoin sayısı son iki yılda daha yüksek
Genel kripto pazarının değeri, Kasım 2021’de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 3 trilyon dolardan şimdi yaklaşık 850 milyar dolara düştü. Kriptokoin.com olarak da bildirdiğimiz gibi Bitcoin’in fiyatı geçen yıl yüzde 66 düştü ve Ethereum (ETH) yüzde 71 düştü. CoinGecko’nun metodolojisine göre, son iki ay içinde herhangi bir fark edilebilir ticaret faaliyetinin olmaması nedeniyle tokenlar siteden kaldırılabilir. Bir “rug pull” veya başka bir dolandırıcılık olarak kabul edilirse de proje platformdan kaldırılmakta. Bunun dışında, projenin devre dışı bırakma talebi de olabiliyor.
Kaiko’dan Carey, 2017’de basması kolay ve Ethereum Blockchain’i üzerinde çalışan bir tür olan ERC-20 tokenlarının sayısındaki patlama nedeniyle başarısız token sayısının “son iki yılda önemli ölçüde daha yüksek” olabileceğini tahmin ediyor. Carey, “Birinin bir token ve ilişkili merkeziyetsiz borsada (DEX) likidite havuzu oluşturması nispeten basit” dedi. “Kimse likidite sağlamıyorsa, işlem hacmi çok az olacak veya hiç olmayacak,” diye ekledi.
Ölü coin’ler kripto alanında bir paradoksa işaret ediyor
Chainalysis Araştırma Direktörü Kim Grauer’e göre, alıcıların ilgisini kaybetmenin yanı sıra, bazı token başarısızlıkları dolandırıcılıkla ilişkilendirilebilir. Kripto traderlarının jargonunda “rug-pull” olarak anılan dolandırıcılık planına işaret etti. Rug pull, “bir token oluşturmayı, likidite havuzunu finanse etmeyi ve ardından, tüm likiditeyi çıkarmayı içerir.” Storeum’da olduğu gibi, tokenın arkasındaki sözleşme Blockchain’de kalır. Veriler, token atıl kaldığında ve uzun süredir unutulduğunda bile, gelecek nesiller için hala oradadır. Etherscan, bu altcoin için 231 gün boyunca hiçbir işlem yapılmadığını gösteriyor.
Etherscan sayfasındaki bir uyarı notunda “Uyarı! Bu tokenın web sitelerinde sahte bir ekip profili kullandığına dair raporlar var. Lütfen bu tokenla etkileşim kurarken dikkatli olun,” ifadeleri yer alıyor. 2019’da bir noktada, bitcointalk.org forumunda, Storeum projesinin “bir aldatmaca” olabileceğine dair konuşmalar vardı. Chainalysis’ten Grauer, “bir tokenin tamamen” ölmesinin “zor olduğunu çünkü kodun projenin alıcılar olmadan da devam etmesini sağladığını” söyledi.
Kaiko’dan Carey’e göre ölü coinlerin varlığı, kripto endüstrisinin önemli bir paradoksuna işaret ediyor. Genellikle bir erdem olarak tasvir edilen merkeziyetsizlik, bir illüzyondan biraz daha fazlası olabilir. Tıpkı hızlı büyüme gibi. Carey, “token oluşturma çıtasının son yıllarda önemli ölçüde düşürülmesi merkeziyetsizlik” dedi. Ancak, “projelerin çoğu, likidite sağlamak ve projeyi canlı tutmak için bir veya birkaç kişiye bağlıydı. Bu da merkezilik”.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitter’da, Facebook‘ta ve Instagram‘da takip edin ve Telegram ve YouTube kanalımıza katılın!
