Dolandırıcılar Sahte Haberlerle Bitcoin Yatırımcılarını Nasıl Kandırıyor?

İşte Bu Hafta Bitcoin, SHIB ve Altcoinleri Etkileyecek 5 Şey!
İşte Bu Hafta Bitcoin, SHIB ve Altcoinleri Etkileyecek 5 Şey!
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala
Bitcoin ve muadili kripto para birimlerinin denetimsiz dünyasında dolandırıcılar, varlıklarının ederini arttırmak için, sosyal medya, kısa yoldan para kazanmayı vadeden kurmaca web sayfaları ve sohbet uygulamaları yoluyla kasıtlı olarak yanlış bilgi yayıyorlar.14 Ocak 2017 tarihinde, McAfee sibergüvenlik firmasının nevi şahsına münhasır kurucusu John McAfee adına açılmış bir Twitter hesabı birkaç yatırım tavsiyesinde bulundu. Hesap, “Günün Coin’i” girizgahıyla piyasaya 2017 sonbaharında girmiş GVT adlı bir dijital parayı öven paylaşımlarda bulundu.

Kötü ününe karşın (Bugüne kadar geliştirilmiş en başarılı antivirüs yazılımlarından birini yarattı, 2012’de komşusunun ölümüne ilişkin kendisini sorgulamak isteyen Belize polisinden kaçtı ve 2016’da aynı ülkede başkan aday oldu) McAfee hala kimilerince bir kripto para üstadı olarak görülüyor. McAfee, yakın zamandaki yükselişinden çok önce Bitcoin’in geleceğin parası olacağını söylüyordu ve bazıları için, McAfee’nin övgüsüne mazhar olması, GVT’ye yatırım yapmak için yeterli bir sebepti. Alıcılar, McAfee’nin ağzından çıkanları talep çılgınlığı ve katlanan değere dair öngörüler olarak algılıyordu. Dolayısıyla pek çok insan, hesap ismindeki fazladan “l”yi fark etmeden ve sahte McAfee hesabını gerçeğinden (@OfficialMcAfee) ayırmalarını sağlayacak bilgi kontrolünü yapmadan GVT’ye yatırım yaptı. Tweet 15:00’te akışta ilk belirdiğinde, piyasada GVT alım-satımı 30 dolardan yapılıyordu. 15:04’te fiyat 45 dolara yükseldi ve işlem hacmi ikiye katlandı.

Saat 15:19’u gösterirken ise GVT’nin fiyatı 30 dolar 29 sente geriledi. Böylece işin ehli ve kudretli yatırımcıların yatırımları asıl kârı götürürken, küçük ve maceraperest yatırımcının elinde kâr getirmeyen bir miktar kalmış oldu.

Bu, klasik  “yükselt ve terk et” hilesinin “Big Pump Signal” adlı sohbet odasında kurgulanmış bir örneğiydi. Buna göre sohbet odasındaki kullanıcılar sahte McAfee’yi retweetleyerek haberi yaymaya ve belirlenen zamanlarda GVT alım-satımı yapmaya teşvik ediliyorlardı.

Kripto para ticaretinin gözle görülür bir denetime tabi olmayan acımasız dünyasında yalan haber ve ispatlanmamış söylentiler acemileri ağına düşürmek isteyenler arasında yaygınlaşıyor. Yanlış bilginin yayılması adına daha elverişli bir ortam düşünülemezdi: ortalık değişken, kafa karıştırıcı ve kolay yoldan parayı kırmak isteyen eğitimsiz ve aşırı hevesli yatırımcılarla dolu.

“Tüm bunların çıktığı kapı, insanların çevrimiçi ortamda daha gözü açık olmaları gerektiği gerçeği.” diyor bir kripto para yatırımcısı ve Blockchain Report adlı bültenin editörü olan Laz Alberto. “Dahil olduğum sohbetlerin pek çoğu “Bir arkadaşımın dediğine göre…”, “Bunu Twitter’da gördüm.” ya da “Bir Telegran grubunda bir şeye rastladım.” gibi cümlelerle başlıyor. Kripto dünyasındakilerin tavsiyelerini dinlemeden önce, konuyla alakalı ilk elden bilgi almalısınız.” Fakat öğrenmek zaman isteyen bir iş ve doğru bilgiye ulaşmaya çalışırken sabrınız sınanabilir, özellikle etrafınızdaki herkes bir blogda ya da tweette rastladıkları bir dedikoduya güvenip gözü kapalı kâr ediyorken. New South Wales Üniversitesi’nde araştırmacı olan ekonomist Usman Chohan, Bitcoin histerisinin irrasyonel coşkunluğuyla internetin hayatımıza yeni girdiği ve servetlerin tutarsız ve kaprisli bir pazarın etkisinde kolayca artıp eriyebildiği döneme benzediğini söylüyor.

https://twitter.com/procointools/status/952282713855160320

Rusya merkezli Genesis Vision adlı şirketin “yükselt ve terk et” stratejisinde kullanılan kripto parası yukarıda anlatılanlara güzel bir örnek teşkil ediyor. Şirketin yalnızca dört aydır piyasada olan parasının değeri, piyasadaki onca sarsıntıdan sonra bile, 75 milyon dolar. Genesis Vision henüz hiçbir ürün ya da servis sunmuyor, bir internet sitesinden ve şirketin bu yıl içerisinde merkezi olmayan küresel bir ticaret ağı oluşturmayı planladığını anlatan basit bir sayfadan ibaret. Şirket yönetimi bile GVT’nin değerinin yükselmesi ihtimalini uzak buluyor. Yönetim Kurulu Üyesi Miroslava Egorova yakın zaman önce BuzzFeed News’e şu sıralar GVT’nin kazanç getirmesinin pek mümkün olmadığını söylemişti.

Fakat GVT ticareti yapmaya karar veren kitle buna pek kulak asmışa benzemiyor. Big Bump Signal adlı katılıma açık Telegram grubu, GVT’nin Binance’de en çok ticareti yapılan yirmi beş kripto paradan biri olduğunu gördükten sonra kullanıcılarına “farklı bir plan” için hazır olmalarını söylemişti. “Sıradan bir yükseltme olmayacak.” diye yazmıştı grup yöneticisi, “En başarılı yükseltme işlerimizden olan OAX’ta olduğu gibi yine haber yayıyoruz.”

Sözünü ettiğimiz ve Big Bump Signal yöneticilerinden birinin retweet edilmesi talimatıyla gruba yolladığı sahte McAfee tweeti, alınan ekran görüntülerine göre, bin üç yüzden fazla kez retweet edilmiş. Tweet sonradan sahte hesap ve Telegram linkiyle beraber silindi. Telegram’daki onlarca yükseltme grubundan biri olan Big Bump Signal’ın ilk yönetici ve destekleyicilerinden biri BuzzFeed’in konuya ilişkin yorum talebine cevap vermedi. Telegram’ın yöneticileri de kendilerine e-posta yoluyla iletilen yorum talebine geri dönüş yapmadılar.

Öğleden sonra 15:42’de, grubun yöneticilerinden biri “Bu yükseltmeye dışarıdan çok fazla katılım oldu,” diye yazdı gruba, “bize bu sosyal medya planı konusunda fikir veren ve yardım eden kişinin ve tweeti retweet eden onca kişinin sayesinde kendimizi kanıtladık ve bu yükseltmeye daha önce görülmemiş düzeyde dışarıdan katılım sağlandı.”

Big Bump Signal’ın kurgusundan habersiz olan ve GVT’ye yükselme anında yatırım yapan bu insanlar varlıklarının %33’e varan bir kısmını kaybetmiş olabilirler. Ve zarara uğrayan yalnızca onlar değil. Basit bir Twitter araması Big Bump Signal üyelerinden bazılarının da para kaybetmekten yakındığını gösteriyor. Genelde, bir “yükselt ve terk et” planından faydalanacak olan asıl kitle oyunu organize edenler oluyor ve bazen bu kimseler kârlarını katlamak için dışa daha az üyeye açık, daha küçük Telegram grupları kuruyorlar.

Geçtiğimiz Ağustos ayında Güvenlik ve Ticaret Komisyonu, kamu yatırımı sayfasında, bu işle ilgilenen bazı insanların şirketler hakkında kasıtlı olarak yanlış bilgi yaymak suretiyle piyasayı manipüle etmeye çalıştığını belirterek kripto para dolandırıcılığı ve ICO-temelli sahtekarlıkla alakalı uyarılarda bulunmuştu. Buna karşın kurum yalnızca bir ICO-sahtekarlığına ilişkin suçlamalar bulunduğunu duyurdu ve mevzu Telegram gruplarında gün aşırı yapılan “yükselt ve terk et” planları olduğunda, yargının hangi alanının yetki sahibi olacağı henüz kesinlik kazanmış değil.

Alberto “Belli ki şu aralar sırtını yanlış bilgiye yaslayan pek çok grup türedi.” yorumunda bulunuyor. “Yaptıkları elbette yasal değil fakat denetim yok, dolayısıyla tüm yaptıkları yanlarına kâr kalıyor.”

https://twitter.com/crypto_bella/status/952462397410652160

Ethereum’un kurucusunun ölümü

“Yükselt ve terk et” düzenleri genelde yeni ICO’ları hedef alsa da, piyasadaki yerleri daha sarsılmaz olan Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paralar da yanlış bilgi manipülasyonuna karşı savunmasız. Haziran’da, sahibinin öldüğüne dair dedikodular internet trolleri ve komplo teorisyenleriyle meşhur forum 4chan’de dolaşmaya başladıktan sonra Ethereum milyarlarca dolar kaybetti.

Gönderinin başlığı “Vitalik Buterin’in öldüğü doğrulandı” idi ve ETH kısaltmasıyla piyasada yer alan Ethereum’un arkasındaki yirmi üç yaşındaki dehanın öldüğünü iddia ediyordu. “Haberi alanlar ETH’yi elden çıkarıyorlar. Ölümcül bir trafik kazası. Ve biliyoruz ki Buterin tüm sistemi bir arada tutan bir tutkal gibiydi. Bu saatten sonra ETH’nin toparlanması zor olacak. Tüm kripto para piyasasının başı dertte.”

Gönderinin ortaya çıktığı sırada Ethereum – ki geçen yılın ilk aylarında yüzde 4800 artış görmüş bir kripto para birimiydi – sert bir düşüşten mustaripti ve Buterin’in ölümüne ilişkin iddialar paranın uçuculuğunu hızlandırdı. Dijital paranın değeri ancak Buterin’in kendisinin bir fotoğrafını paylaşarak hayatta ve iyi olduğunu bildirmesinin ardından stabilize hale geldi.

Bitcoin yenice ortaya çıkan ve kendisini güvenceye alacak varlıktan yoksun bir para birimi olduğu için dedikodulardan etkilenmeye oldukça açık. Bitcoin’e ilişkin uzun zamandır süren tartışmalardan biri de, hangi büyük kuruluş ve perakendecinin Bitcoin kabul etmeye başlayacağı, zira bu yolla Bitcoin güvenilirliği onaylanmış ve kullanımı gayet tabii bir para birimine dönüşmüş olacak.

Elbette tartışma sürerken bazıları bunun kaymağını yiyor. Kendine “Bitcoin uzmanı” diyen ve internette “Kripto Para Dersleri” başlıklı videolarının reklamını yapan James Altucher çevrimiçi bir bültende; “Amazon’un Bitcoin’i KABUL EDECEĞİNE eminim.” diye yazmıştı.

Tabii burada Altucher’ın 2013 yılında Bitcoin’e ilişkin; “Bitcoin bir balon, bir tür sahtekarlık, saadet zinciri hatta belki daha kötüsü.” şeklinde bir tweet attığını hatırlamakta yarar var.

Altucher’ın Bitcoin’in kabulüne ilişkin tahminine bir Amazon yetkilisinin esas bağlamından koparılmış ifadeleri ve başka spekülatif bilgiler eşlik ediyordu. Altucher’a göre;

“Amazon’un duyuruyu 26 Ekim’deki Kazanç Bildirimi Konferansı’nda yapması gayet olası.” idi. Tüm bunlara rağmen, ayda yaklaşık 225 bin kişi tarafından ziyaret edilen komplo teorisi sayfası Squaker, Altucher’ın söylediklerini gerçek kabul ederek yayımladı. Daha sonra bu ifadeler, çevrimiçi bir kripto para yayını olan CoinTelegraph’da ve Alman gazetesi Die Welt’te tekrar yayımlandı.

Kullandığı ifadelere ilişkin bir BuzzFeed muhabirine, “Amazon’un Bitcoin’i bu kadar erken kabul etmesi ‘olası’ dedim, kesinlikle bu tarihte kabul edecek demedim.” şeklinde açıklama yapan Altucher, kendi reklamını yapmak adına kullandığı bilgiler sorulduğunda; “Kripto paralarla alakalı yayılan yanlış bilginin boyutu ciddi ve ben insanların bunlara inanmasını önlemeye çalışıyorum.” dedi. 26 Ekim’de Abtucher’ın Amazon’dan beklediği Bitcoin açıklaması gelmeyince spekülator bültenindeki tahmini ileri bir tarihe işaret edecek şekilde ileri attı: “Amazon ödemelerde Bitcoin’i kabul edeceğine dair açıklamayı, 2 Şubat saat 16.00’da, bir sonraki kazanç değerlendirmesi toplantısı sırasında yapabilir.”

“Chohan ayrıca, Reddit’e bir ekran görüntüsü olarak yüklenen ve bir Amazon müşteri hizmetleri görevlisini Amazon’un ödemede Bitcoin’i kabul etmenin yollarını aradığını söylerken gösteren görüntüye de değinerek; “Böyle bir söylenti uydurmanın ne kadar kolay olduğuna bir bakın.” dedi, “Şayet biraz Bitcoin’iniz varsa bunu Reddit’te sergileyip bu vaatlere kanan aptalın birinin gelip sizden satın almasını beklemeye resmen teşvik ediliyorsunuz.”

Amazon’a yakın bir kaynaktan öğrenildiğine göre firmanın yakın gelecekte ödemede Bitcoin’i veya başka bir kripto parayı kabul etme gibi planları yok.

Facebook Bitcoin sahtekarlarının reklamlarının yayılmasına alan sağlıyor

Yalan haberden uzun zamandır kâr sağlayanlar kripto paraya aldatmacalarını yayacak bir tür vasıta gözüyle bakıyor. Talih kuşunu paraya çevirme arzusuyla güvenilen internet sayfalarının dizaynını taklit eden siteler oluşturarak insanlara kişisel ve kredi kartı bilgilerini girdikleri takdirde “günde bir Bitcoin” kazanacakları vaadinde bulunuyor ve bu tür reklamların tık toplayacağını umuyorlar.

CNN’i taklit eden böyle bir yalan haber sitesinin manşetinde, “Elon Musk ve Richard Branson Bir Bitcoin Girişimine 770 Milyon Dolar Yatırım Yaptı.” cümlesi yer alıyor. Üstelik bu başlık, gerçek bir CNN Teknoloji muhabirinin imzasını taşıyor, sahte Facebook yorumları bölümüyle süslenmiş ve CNN-money-report.com şeklinde olan adresle birlikte bu güvenilir imajı tamamlıyor. İnternet sitelerinin ziyaret trafiği üzerine bilgi toplayan SimilarWeb’in tahminlerine göre, “Bitcoin Kodu” adını verdiği bir ticaret sistemini anlatan site, sosyal medya aracılığıyla, geçtiğimiz Eylül ve Aralık ayları arasında toplamda 425.000 ziyaretçi çekmiş.

“Bitcoin Kodu” için yapılan bir Google araması, kullanıcıları siteye yatırım yapmamaları konusunda uyaran bildirimler almanıza yetiyor ve sahte CNN linki Facebook’tan kaldırılmış olsa da, basit bir Twitter araması geçen sonbaharda insanların bu düzenbazlığa kandığını gösteriyor. Ayrıca sanal alemde  kurmaca hikayelerle finansal kazanç sağlamayı hedefleyen tek site bu değil. “CNN-money-report” ile aynı IP adresini paylaşan web sitelerine dair yapılan bir arama, “Bitcoin Kodu”nun reklamını yapan ve bazıları hala aktif 72 internet sitesinin var olduğunu gösteriyor. Bir SimilarWeb aramasının ortaya koyduğuna göre, bu sitelerin ziyaretçilerinin büyük kısmı sosyal medyadan geliyor.

Bu yetmiş iki siteden biri olan ve Musk’ın Bitcoin yatırımlarına ilişkin yalan haberlerle Eylül ve Ekim ayları arasında elli bin ziyaretçi alan Dorothylewis.online adlı site bunu doğrular nitelikte. Bir Twitter kullanıcısının dikkati çektiği üzere site, ziyaretçi sayısını arttırmak için Facebook’ta sponsorlu gönderiler satın alıyor.

Facebook, Vizlegal’ın kurucusu gazeteci Gavin Sheridan’ın da karşısına çıkan reklam niteliğindeki bu gönderilerle alakalı spesifik soruları yanıtlamadı. Sheridan, geçtiğimiz pazar “Ireland Crypto” adlı bir Facebook sayfasındaki bir sponsorlu gönderi tarafından hedef alınınca söz konusu içerikler hakkında tweet atmaya başladı. Sponsorlu gönderi, Virgin Group kurucusu Richard Branson’ın fotoğrafının altına “Richard Birden Fazla Kripto Para Borsasına Hakim Oluyor” şeklinde, haber diliyle yazılmış  bir not düşmüştü.

“Bunun bir kandırmaca olduğu besbelliydi.” diyor Sheridan. “Fakat benim yerimde yaşça büyük ve bu tür aldatmacalara aşina olmayan bir yakınım olsaydı, ya da dizüstü bilgisayardan başka bir cihaz kullanıyor olsaydı, bu linkin kökenini sorgulamak daha zor olurdu.” Sheridan reklamın, “Richard Branson Bitcoin Ticaretinin İşinizi Otuz Günde Bıraktıracak Kadar Kârlı Olduğunu Açıkladı” manşetini taşıyan bir diğer CNN taklidi internet sayfasıyla bağını keşfetti. Bu sayfa da, anasayfasında ziyaretçilere haftada 10 Bitcoin kazanmayı öğretme sözü veren bir video bulunan ConsistenProfit.co adlı bir başka sayfayla ilişkiliydi. Bu siteler için yapılan alan adı aramaları İsrail ve Las Vegas’taki bazı adreslerle bağı bulunan bir paravan şirkete işaret ediyor.

“Videoyu izliyorsunuz, sizi kandırmayı deniyor, kanıp kayıt oluyor ve kredi kartı bilgilerinizi giriyorsunuz, ve veri güvenliği yok.” diye devam ediyor Sheridan: “Bunlar yıllardır Facebook’ta gördüğüm ve platformun yöneticilerinin göz ardı etmeyi seçtiği şeyler.”

Facebook’un reklamlardan sorumlu başkan yardımcısı Rob Goldman nihayetinde Sheridan’ın tweetlerinden haberdar oldu ve sayfa kapatıldı fakat sayfanın ne kadar süre açık kaldığı, ne oranda desteklendiği ve kaç kullanıcıyı etkilediği belirsiz.

Goldman olayı takiben paylaştığı bir tweette; “Bu reklamlar yalnız kurum politikamızı değil, prensiplerimizi de ihlal ediyor. Platformumuzda bu tarz davranışlara asla müsamaha göstermiyoruz.” ifadelerini kullandı.

Ama Goldman’ın sözünü ettiği müsamahasız yaklaşım yalnızca kağıt üzerinde. Zira Facebook’ta kripto para aldatmacalarını destekleyen sayfalar çoğalmaya devam ediyor. Öyle ki Goldman bu açıklamayı yaptığı sırada Dorothylewis.online’ın Elon Musk’ın bir Bitcoin girişimine 770 milyon dolar yatırım yaptığına dair sahte haber Facebook’un reklam ağı vasıtasıyla bin beş yüz beğeni ve üç yüz paylaşım aldı. Gönderiye yorum yapan pek çok insan, iddianın doğruluğundan şüphe duyuyordu, fakat çok sayıda başka kullanıcı için durum böyle değildi, ki gönderiye inanlardan birinin yorumu bu çıkarımı doğruluyor: “Elon’a güveniyoruz.”

Çevirmenin notu: The Guardian’da yayımlanan 31 Ocak 2018 tarihli bir habere göre Facebook, kripto para reklamlarının platformda yer almasını, bunların pek çoğunun deneyimsiz yatırımcıları tuzağa düşürmek amacıyla hazırlanmış kurgusal içerikler olduğunu belirterek yasakladı.

Kaynak: Ryan Mac, Jane Lytvynenko / Buzfeed Çeviri: Rumeysa Sena Şahbaz / Teyit.org

Dolandırıcılar Sahte Haberlerle Bitcoin Yatırımcılarını Nasıl Kandırıyor?

Yorumlar kapalı.