ICO Yatırımında Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Ethereum kurucusu Vitalik Buterin dolandırıcılık olabilecek ICO’lardan nasıl kaçınabileceğimiz ve başarılı bir ICO’yu nasıl bulabileceğimiz hakkında bazı tavsiyelerde bulundu. Temel olarak projenin arkasında bulunan ekibin deneyim seviyesinin ve projenin açık ve net bir iş modeline sahip olmasının önemini vurguladı.


“Öncelikle jetonun ne şeklilde kullanılacağına bakarım. Eğer jeton yerine Ethereum kullanılmış olsayıdı proje daha kötü mü gidecekti. Eğer cevabımız hayır ise ICO gerekli değildir.”


Eğer proje geliştiricileri kısa süre içerisinde büyük paralar kazandıysa bu projenin çok yakında patlayacak olan bir balon olduğunu gösterir. Aynı zamanda bu şekilde fon toplama kripto paraların da genel olarak daha popüler olmasına katkı sağladı.

Vitalik’in bu tavsiyeleri makul olsa da, editörler bu noktaları daha geniş açıklama ve en popüler modeller hakkında ICO değerlendirmesine ilişkin yorum yapma ihtiyacını hissediyor. Değerlendirmeyi yaparken parasal açıdan değil, daha çok risk yönetimi açısından bahsetmek önemlidir.

Dört “T”yi kapsayan bir klasik model söz konusu. Bu Dört T – Takım, Teknoloji, Tema ve Token (jeton). Proje ekibi deneyimli olmalıdır ve birbirlerini tamamlayan üyeler bulunmalıdır. Daha önceki başarılı girişimcilik deneyimleri büyük bir artı. Profesyonel alanda deneyimsiz olmaları ise uzak durulması gereken bir kırmızı çizgi. Projede kullanılacak teknoloji açık, anlaşılır ve kolayca açıklanabilir olmalıdır. En önemlisi proje belli bir amaca hizmet etmeli ve fonksiyonel olmalı. Tema, genel iş modelini ve bu iş modelinin ne kadar sürdürülebilir olduğunu ifade eder. Pazardaki rakipleri ve müşterileri ve geleceğe dair beklentileri gösterir. Beklentiler çok önemlidir ancak sadece beklentilere yatırım yapmak verilebilecek en kötü karardır. Son olarak jetonun yasal statüsü göz önünde bulundurulmalı. Piyasaya çıkacağı ülke açısından bu önemli. Kısa süre önce Çin ICO’ları yasakladı ve birçok ülke benzer bir tutum sergiledi. Eğer ülkenizde herhangi bir yasal statüsü olmayan bir ICO’ya yatırım yapacaksanız en iyi ihtimalle paranızı geri alırsınız (bazı ico’lar Çin vatandaşlarına paralarını geri gönderdi) , en kötü ihtimalle paranızı kaybedersiniz.

Değerlendirme yapmanın çok daha zaman lana yöntemleri de var. Örneğin noktaya dayalı değerlendirme. Dolandırıcılık içeren birçok eski ICO’dan elde edilen deneyimlere göre bazı parametreler seçeriz ve bunlara belirli risk seviyeleri veririz. Bu parametreler artı ve eksi değerler içermeli. Örneğin projenin kurucuları hakkında sosyal medyada, ya da Linkedin’de hiçbir bilgi yoksa eksi 10 puan. Projenin kurucuları öncesinde daha önceki startup’larda görev almış ve proje piyasaya sürülmüş ise artı 10 puan. Sonuçta belirli bir yüzde elde edeceğiz ve bu yüzde 0-33 arasında ise projenin bir dolandırıcılık olduğunu gösterir. 33-66 arasındaki değerler projenin daha detaylı bir şekilde incelenmesi gerektiğini ifade eder. 66-100 arası değerler ise projeye yatırım yapılabileceğini ifade eder.

Daha popüler yöntemlerden biri ise dil bilimsel bir analiz içerir. Bu yöntem özellikle son 5-10 yıl içinde projelerin bilgi içeren kısımlarının moda sözcüklerle dolması durumu için daha doğru sonuçlar veriyor. Dikkat çekici birçok boş satış cümlesi içeren kelimeler kullanarak dikkatleri yakalamaya çalışmak. Biraz pratik yaparak, şirketin projelerini nasıl tanımladığını okuyarak, projenin gerçek değerinin olup olmadığını değerlendirmek mümkündür. Ayrıca şirket adresi, web sitesinin kalitesi, ya da şirketin daha önce herhangi bir endüstriyel etkinliğe katılıp katılmadığı bilgisi de göz önünde bulundurulmalıdır. Fakat bazen çok iyi tasarlanmış bir web sitesi ve yurt dışı ofis adresleri bu şirketin yatırım yapılabilir olduğunu da göstermeyebilir.

Son tavsiyemiz, şirketin faaliyet gösterdiği sektöre göz atın. ICO’lar kendi içinde riskli birer girişimlerdir ve şirketin faaliyet gösterdiği sektöre bakarak şirketin daha iyi bir portresini çıkarabiliriz. Yüksek risk içeren sektörler, bulut madenciliği, online kumar sektörü, finansal hizmetler ve bunlara benzeyen her şey. Nötr alanlar altyapı ve dijital çözümler sunan alanlardır. Düşük risk alanları ise medya platformları ve habercilik ile ilgili her şey.

Yazımızın devamında geçmişte yaşanmış dolandırıcılık içeren birçok ICO’yu inceleyeceğiz ve bunların uzak durulması gereken kırmızı çizgilerinden bahsedeceğiz.

Sıradaki: Örnek Dolandırıcılık ICO’ları

ICO Yatırımında Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Yorumlar kapalı.