İşte Binlerce Kişinin Kandırıldığı 13 ICO Dolandırıcılığı

ICO rating site ICOholder caught red handed
ICO rating site ICOholder caught red handed
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Kriptokoin.com – Blockchain teknolojisini kullanarak ilk coin teklifleri, yani ICO’lar; token’lar için yeni, gelişen dijital finans piyasasını kullanarak projelere finansman sağlamanın alternatif bir yolu haline geldi. Sıkı yasal düzenlemelerle yönetilen halka arzların (IPO) aksine ICO’lar yalnızca bir teknik doküman ve giriş engelinin olmaması, üstel büyüme kapsamı, coğrafi engellerin olmaması gibi bazı ilginç özellikler gerektirir.

Bu nedenle ICO piyasasının son zamanlarda olağanüstü bir büyüme yaşaması şaşırtıcı olmayabilir. Araştırmalar, Ocak 2016’dan Ağustos 2019’a kadar ICO’ların dünya çapında yaklaşık 13 milyar dolar topladığını gösteriyor.

ICO’ların çekici faydalarına rağmen, alternatif bir yatırım olarak onlarla ilgilenen yatırımcılar bazı önemli risklerle karşı karşıyadır. Bu bağlamda, Satis Research Group’un 2018 raporu yaklaşık 1.500 ICO’yu araştırdı. Toplamda 1,3 milyar dolar değerinde olan projelerin %78’i dolandırıcılık olarak tanımlandı.

Jyväskyla Üniversitesi’nde finansal ekonomi alanında doçent ve Vaasa Üniversitesi’nde finans profesörü olan Klaus Grobys, meslektaşları Niranjan Sapkota ve Josephine Dufitinema ile birlikte bir araştırma yaptı. Araştırmanın amacı şu soruyu araştırmak ve cevaplamaktı: ICO pazarındaki çeşitli dolandırıcılık türleri nelerdir ve ortalama ICO dolandırıcılığının beklenen parasal kaybı nedir? Araştırmasını Cointelegraph’ta paylaşan Grobys, Ağustos 2014’ten Aralık 2019’a kadar başlatılan tüm ICO’ları kapsayan yoğun bir veri kitaplığı oluşturduk. Benzersiz, elle toplanan veri setleri 5.036 ICO’yu kapsıyordu.

1.014 ICO için toplanan fonların verilerini buldular, bunlardan 576’sının dolandırıcılık olduğu ortaya çıktı. Toplamda 10,12 milyar dolar kümülatif olarak kayıp. Dolandırıcılık yoluyla yaşanan en büyük kayıp ise yatırımcıların toplam 735 milyon dolar kaybettiği “Petro-dolandırıcılığı”.

ICO dolandırıcılıklarının sınıflandırılması

Ölü ve/veya sahte coin’ler

Grobys şu ifadeleri kullanıyor: “Ölü projeleri listeleyen DeadCoins ve Coinopsy tarafından ‘listelenmiş olarak sınıflandırılan ICO’ları aldık ve yatırımcıların dolandırıcılar tarafından kandırılabileceği 13 farklı yolu belirlemek için analiz ettik. Bir Bitcointalk forum üyesi, ICO’yu sahte bir ekip, sahte proje, sahte cüzdan, sahte sosyal medya veya sahte ticaret ile tanımladıysa, ICO’yu ‘sahte’ olarak kategorize ettik.”

Klasik exit scam

Grobys ve meslektaşları, bir ICO forumlarda, Telegram kanallarında, haber sitelerinde projeyi tanıtmak, belgeleri tercüme etmek ve yerelleştirmek, sosyal medyada veya bloglar’da yayınlamak gibi PR faaliyetleri için finansal ödüller (çoğunlukla token şeklinde) vaat edip ödeyemezse, bunu bir “ödül dolandırıcılığı” olarak sınıflandırdıklarını söylüyor. Ayrıca bir ICO için fon toplayan geliştiricler ve destekçiler, yatırımcıları herhangi bir bilgi olmadan bırakarak aniden ortaya kaybolduysa, bu ICO’ları bir “exit scam/çıkış dolandırıcılığı” olarak sınıflandırıyorlar.

Birleşik dolandırıcılar ve patlayan airdrop’lar

Araştırmacı, “Aynı geliştirici grubunun diğer projelerde aktif olarak dolandırıcılık yaptığı birçok ICO dolandırıcılığı gözlemledik. Bu tür dolandırıcılık, çalışmamızda ‘önceki dolandırıcılar’ olarak kategorize edildi. Daha sonra, dolandırıcıların kullanıcılardan özel anahtarları çaldığı olaylar için ‘airdrop dolandırıcılığı’ ifadesini kullandık. Bu, dolandırıcıların bir bubi tuzağı oluşturması ve kullanıcıların ücretsiz token almayı beklemesi, bağlantılara tıklaması, böylece özel bilgilerini vermesi ve nihayetinde coin’lerini kaybetmesi durumunda gerçekleşebilir.” diyor.

Borsa dolandırıcılıkları ve kopyala-yapıştır yapanlar

Dahası, yatırımcıları aldatmak isteyen geliştiriciler, ICO’larını sahte bir borsada başlatmayı tercih ediyor gibi görünüyordu. Grobys’e göre bu tür bir dolandırıcılık, “borsa dolandırıcılığı” olarak sınıflandırılıyor. Ayrıca gelecek vaat eden bir ICO’nun teknik belgesini kopyalayıp benzer veya farklı bir adla yeniden çıkarma olayının da dolandırıcılar arasında kullanılan popüler bir taktik olduğu da gözlemleniyor. Bu tür bir dolandırıcılık, “teknik inceleme intihal dolandırıcılığı” olarak sınıflandırılıyor. Araştırmacılar bu bağlamda kullanıcıların bu tür dolandırıcılığa aşina olduklarını gözlemlediklerini belirtti.

Pump ve dump

“Pump ve dump”, dolandırıcılar tarafından kullanılan bir başka strateji. Ancak bir ICO’nun başlangıcında hemen her zaman tespit edilemiyor. Bu tür bir dolandırıcılıkta, yatırımcılar ve trader’lar, fiyatın hala düşük olduğu aşamada hızla token alırlar; hatta bazıları kolay bir kar elde etme fırsatını kaçırma korkusuyla yüksek bir fiyattan satın alır. Dolandırıcılar satışları tamamladığında, fiyat aniden ciddi bir şekilde düşer.

Kripto ponzi dolandırıcılıkları

“Ponzi dolandırıcılığı”, araştırmacıların gözlemlediği başka bir dolandırıcılık kategorisidir. Bu tür bir dolandırıcılıkta, tipik olarak kurbanlar ICO ile ilişkili bazı ürünlere veya hizmetlere yatırım yapmaya ikna edilir ve daha sonraki bir aşamada bunlardan getiri elde edeceğine dair vaatler verilir.

URL ve kimlik avı (phishing/oltalama) dolandırıcılıkları

Grobys, bu dolandırıcılık türü hakkında şunları söylüyor: “Ayrıca, ad ve tasarım açısından mevcut projelerinkine benzer web sitelerini içeren yeni bir dolandırıcılık taktiği gözlemledik. Orijinal web sitelerinden haberi olmayan saf yatırımcılar bu siteler tarafından kandırılabilir ve coin’lerini kaybedebilir. Bu dolandırıcılık kategorisi, çalışmamızda bir ‘web sitesi dolandırıcılığı’ olarak tanımlanmıştır.”

“Dün gece ne yaptığını biliyoruz”

Ayrıca araştırmacılar, dolandırıcılar arasında giderek daha da popülerleştiği görünen; “porno dolandırıcılığı” olarak tanımladıkları şeyi de gözlemlediklerini söylüyor. Bir ICO, porno sitesine (ve/veya ürünlere) premium erişim sunuyormuş gibi görünüyor. Grobys dolandırıcılar arasında bunun popülerleşmesinin sebebi; birçok ülkede pornografinin yasak olması veya hor görülmesi nedeniyle kullanıcıların bunu yetkililere bildirme olasılığının daha düşük olması olabilir.

Piyasa manipülasyonu ve önceden madenciliği yapılmış coin’ler

Araştırmacı, son olarak, satılmayan token’ları yakmak yerine, nihai token satışı gerçekleştikten sonra geliştiriciler ve/veya destekçiler arasında paylaşılmasına atıfta bulunarak bu dolandırıcılık biçimini “madencilik öncesi dolandırıcılık” olarak tanımlıyor. Bu durumda yatırımcılar dolandırılmış oluyor, çünkü daha yüksek token arzı daha düşük bir token fiyatı anlamına gelir. Dahası, geliştiriciler madencilik öncesi aşamadaki tokenlerin büyük bir bölümünü elinde tutarsa, token pazarı manipüle edilebilir.

Peki en büyük ICO dolandırıcılığı nedir?

Klaus Grobys, çalışmalarını şöyle özetliyor:

“İncelememiz, ‘kimlik avı ve sahteciliğin’ en yaygın dolandırıcılık biçimi olduğunu gösterdi. Bu, kullanıcıların spam e-postalar, şüpheli bağlantılar ve açılır pencereler, kişisel ve finansal ayrıntılar için sorulan sorular, para çekme hataları, bekleyen para çekme işlemleri, cüzdanlardan kaybolan bakiyeler ve diğer işlevsiz operasyonlarla karşı karşıya olduğu bir durumdur.

Son olarak, bir ICO projesinin sahte olduğu ortaya çıkarsa, 17,58 milyon dolar olan genel ortalamanın yaklaşık üç katı olan tahmini 54,1 milyon dolar zarar beklediğimizi gördük.

Özetle, düzenleme eksikliği nedeniyle, geliştiriciler ve/veya destekleyiciler yatırımcıları kandırmak için birçok taktik uygulayabilir. Bu yeni, gelişmekte olan piyasada yer alan para çok büyük. Yatırımcıları ciddi kayıplardan korumak amacıyla hükümetler ve düzenleyici kurumlar için, ICO piyasa düzenlemelerine duyulan ihtiyaç da dahil olmak üzere; bulgularımızın önemli sonuçları olduğunu savunuyoruz.”

Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitterda takip edin ve Telegram kanalımıza katılın!

İşte Binlerce Kişinin Kandırıldığı 13 ICO Dolandırıcılığı