Grin Coin (GRIN) Nedir?

Son zamanlarda adını sıklıkla duymaya başladığımız, kimilerine göre ‘Geleceğin Bitcoin‘i’ kimilerine göre ise ‘hiçbir şeyi çözüme kavuşturamayan gereksiz bir koin’ olan Grin Coin (GRIN) incelemesi ile sizlerleyiz. Grin, kısaca çeşitli optimizasyonlara sahip bir MimbleWimble* protokolü uygulanarak inşa edilmiş olan gizlilik, ölçeklenebilirlik ve takas edilebilirlik konularına odaklanmış yepyeni bir kripto para projesi.

Grin, çoğu kripto para biriminin yapmayı vadettiği şeyleri ‘yapmayacağı’ ferahlatıcı bir liste sunan açık kaynaklı bir proje olarak öne çıkmakta. Grin’i ve çalışma mantığını anlamamız için önce MimbleWimble ve bu protokolün amaçlarına göz atmamız gerek.

MimbleWimble* Nedir?

MimbleWimble, Temmuz 2016’da Tom Elvis Jedusor tarafından sunulan ve birkaç ay sonra Adam Poelstra tarafından revize edilen, Bitcoin işlemlerinin işleyişini radikal bir şekilde değiştirmek ve blokzincir boyutunu azaltmak için birçok yenilikçi teknolojiyi bir araya getiren bir blokzincir protokolüdür.

MimbleWimble öncelikli olarak iki alana hitap ediyor:

Gizlilik
Ölçeklenebilirlik

Doğasında var olan gizliliğin bir sonucu olarak MimbleWimble (ve daha sonra Grin) güçlü bir takas edilebilirliğe sahip.

Gizlilik

MimbleWimble ile işlemler son derece opak halde gerçekleşiyor ancak bir adres ‘olmamasına’ ve tutarların tamamen gizlenmesine karşın işlemler yine de doğrulanabiliyor. MimbleWimble, sıfır toplamın doğrulanmasına ve özel anahtarlara sahip olmanıza dayalı olarak işlemleri yapılandırmak için Eliptik Eğri Şifreleme (ECC) özelliklerine dayanıyor.

MimbleWimble’da herhangi bir adres yok. Bunun yerine alıcının gönderene bir adres oluşturup gönderdiği iki cüzdan, veri alışverişinde bulunmak için birbiriyle iletişim kuruyor. Bu verileri yalnızca katılımcılar görebiliyor ve dışarıdan taraflarca tekrar kullanılamıyor. Bununla birlikte katılan tarafların aynı anda çevrimiçi olma zorunluluğu da yok!

Kısaca, node’lar aktarılan değerleri ortaya çıkarmadan işlemlerin gerçekliğini doğrulayabiliyor, ortada herhangi bir adres bulunmuyor ve bir işlemde tanımlanabilir bilgiler de bulunmuyor. Yani ortada üst düzey bir gizlilik var.

Ölçeklenebilirlik

MimbleWimble’ın ölçeklenebilirliğe olan yaklaşımı, karmaşık iki tabakalı çözümlerden veya zincir içi üretim kapasitesini artırmaktan çok daha ‘doğrudan’. MimbleWimble’ın çözümü verimliliği artırmak için blokzincirdeki eski ve gereksiz işlemleri ortadan kaldırmaya dayanıyor.

Bir blok içindeki işlemleri doğrulama yeteneğini korurken, hangi girdiyle hangi çıktının eşleştiğini söylemek mümkün olmuyor. Nodelar, madencilik yoluyla yaratılan paranın toplamını toplam arz ile çapraz referans alarak blokları daha fazla doğrulayabiliyor.

Grin Nedir?

Grin; gizlilik, takas edilebilirlik ve ölçeklenebilirlik sağlamak için tasarlanan MimbleWimble’ın uygulandığı bir kripto para. Grin’in teknik yönleri MimbleWimble’ın prensipleriyle büyük ölçüde örtüşüyor. Bu nedenle Grin’i daha iyi anlamak için fikir birliği ve para politikası gibi bileşenlere yoğunlaşmak gerek. Grin, MimbleWimble’ın gizlilik ve takas edilebilirlik özelliklerini; adreslerin olmadığı, işlem miktarlarının ve işlemlerin tüm aracı bilgileri kaldırarak birleştirilebileceği yerlerde saklıyor. Ayrıca Grin’deki MimbleWimble benzeri bloklar hiçbir işlem içermiyor ve blok, büyük bir işlem gibi görünüyor. Baktığımızda temel olarak Grin, işlem sayısından ziyade kullanıcı sayısına göre ölçeklenebilir bir sisteme sahip.

Grin’in Fikir Birliği

Grin fikir birliği için Proof of Stake (PoS) gibi gösterişli yeni fikir birliği mekanizmalarından birini kullanmıyor. Bunun yerine Grin, Cuckoo Cycle algoritmasının kullanıldığı bir Proof of Work (PoW) yapısına sahip.

Cuckoo tarzı PoW, madenciliği ASIC’e dayanıklı hale getirerek Bitcoin tarzı “donanım yarışına” karşı ortaya çıkıyor. Cuckoo Cycle, CPU’lar için uygun hale getirilmiş ve merkeziyetsizliği artıran belleğe bağlı bir algoritma.

Cuckoo Cycle PoW hakkındaki daha geniş bilgileri burada bulabilirsiniz.

Grin’in Para Politikası

Grin, işlem yapmak için şu anda Bitcoin’den farklı olarak, bir değer deposundan çok bir para birimi olmayı hedefliyor. Kripto para, genel arzın sınırsız olduğu doğrusal bir arz takvimi kullanıyor ve bu model kullanıcıları HODL yerine, harcamaya teşvik ediyor. Grin’in enflasyon oranı yüksek bir seviyeden başlarken 10 yıl sonra yüzde 10’un altına düşecek ve bir süre sonra sıfıra yaklaşacak. Blok ödülü ise zaman içerisinde sabitliğini koruyacak.

Editör Yorumu – Sonuç

Grin’i ‘deneysel’ bir kripto projesi olarak görüyorum. Arzın ‘sonsuza’ doğru gitmesi kafamı karıştıran etmenlerden bir tanesi. Benim bu koine herhangi bir yatırımım yok ve bununla birlikte yakın zamanda yapmayı da düşünmüyorum. Ancak bu tabi ki Grin’in olduğundan daha düşük seviyelere ineceğini düşündüğüm anlamına gelmiyor. Kripto camiasında oluşturduğu heyecan ve şimdiden oluşan büyük kitlesiyle birlikte Grin bence gelecekte hepimizin konuştuğu kripto paralardan birisi olacak. Henüz geçtiğimiz hafta (15 Ocak 2019) hayata geçmiş bu proje hakkında konuşmak için yolun daha çok başındayız. Bence risk yönetiminizi iyi yapmanızda fayda var.