Silicon Valley Bank (SVB), kısa süre önce beklenmedik çöküşüyle manşetlere taşındı. Finans dünyasının en güvenli varlıklarından birine sahip olmasına rağmen, banka sadece iki gün içinde iflas etti. SVB’nin kapanması, teknoloji endüstrisinin halihazırda artan rekabet, düzenleyici inceleme ve vasıflı çalışan eksikliği gibi çeşitli zorluklarla karşı karşıya olduğu bir zamanda gerçekleşti. Bu, pek çok kişinin böylesine saygın bir kurumun nasıl bu kadar çabuk parçalanabileceğini merak etmesine neden oldu. Konuya ışık tutmak için, Wall Street Journal durumu açıkladı. İşte detaylar…
Silicon Valley Bank çöküşü neden yaşandı?
SVB Financial, Silikon Vadisi bölgesinde birçok yeni girişime ve risk sermayesi şirketine hizmet veren Silicon Valley Bank’ın ana şirketidir. 1983 yılında kuruluşundan bu yana SVB, teknoloji girişimlerine finansal hizmetler sağlama konusunda uzmanlaşmıştır. Pandemi sırasında, bu müşteriler nakit girişinde bir artış gördü ve bu da SVB’deki mevduatta patlamaya yol açtı. 2020’nin ilk çeyreğinin sonunda, bankanın toplam mevduatı 60 milyar doların biraz üzerindeydi. Ancak, 2022’nin ilk çeyreğinin sonunda bu sayı hızla 200 milyar dolara yükseldi. Son beş yılda SVB dört kat büyüdü. Geçen yıl sonu itibariyle bankanın piyasa değeri 40 milyar doların üzerindeydi.
Banka o kadar büyüktü ki, sektör uzmanlarına göre, SVB’nin kapatılması tüm “Silikon Vadisi” ekosistemi üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir, çünkü banka yeni kurulan şirketlere finansman sağlamada çok önemli bir rol oynadı. Bankanın kapanması, sermaye sıkıntısına yol açarak yeni başlayanların para toplamasını ve hayatta kalmasını zorlaştırabilir. Birçok startup kurucusu ve CEO’su da SVB’nin kapanmasının işletmeleri üzerindeki etkisinden endişe ediyor.
SVB bu kadar parayı ne yaptı?
SVB Financial, mevcut en güvenli iki varlığı satın almak için on milyarlarca dolar harcadı: uzun vadeli ABD devlet tahvilleri ve hükümet tarafından garanti edilen varlığa dayalı menkul kıymetler. Bankanın menkul kıymetler portföyü, 2020’nin ilk çeyreğinde 27 milyar dolardan 2021’in sonunda yaklaşık 128 milyar dolara yükseldi.
Bu neden büyük bir problem oldu?
Bu menkul kıymetlerin neredeyse hiç temerrüt riski yoktur. Ancak, çok uzun bir süre, bazen birkaç yıl boyunca sabit bir faiz oranı öderler. Banka aniden bu menkul kıymetleri satmak zorunda kalmadıkça bu büyük bir sorun değil. Ama olan tam olarak buydu: Banka aniden bunları satmak zorunda kaldı. Piyasadaki faiz oranlarındaki keskin artış nedeniyle, bu tahvillerin açık piyasadaki değeri, bankanın defterlerinde kayıtlı değere kıyasla düştü.
Sonuç olarak, banka, bir kayıptan kaçınmak için tahvilleri olabildiğince çabuk satmak zorunda kaldı. 2022’nin sonunda, SVB’nin menkul kıymetler portföyündeki gerçekleşmemiş zarar miktarı (yatırılan para miktarı ile rayiç değeri arasındaki fark) 17 milyar doları aştı.
Başka hangi sorunlar vardı?
Aynı zamanda, müşterilerin parası bitmeye başlayınca SVB’ye nakit girişi tersine döndü. Pek çok teknoloji şirketinin pandemi sırasında ayakta kalmak için mücadele ederek nakit sıkıntısına yol açtığını hepimiz biliyoruz. Bu firmaların hisse senetleri veya risk sermayesi yatırımları yoluyla fon toplaması giderek zorlaştı. Ayrıca, borçlanma maliyeti de Fed’in her faiz oranı artışında keskin bir şekilde artarak SVB’nin mevduat çekmesini giderek daha pahalı hale getirdi.
Bankadaki mevduatlar, salgının zirvesinde yaklaşık 200 milyar dolardan 2022’nin sonunda 170 milyar doların altına düştü. 2023’e adım atarken durum daha da kötüleşiyor. 19 Ocak’ta SVB, 2023’te yaklaşık yüzde 5’lik bir mevduat düşüşü öngördü. Ancak, 8 Mart’ta tahminlerini iki haneli bir rakama çıkarmak zorunda kaldılar.
Silicon Valley Bank yönetiminin orijinal planı neydi?
8 Mart’ta banka, artan tahvil faiz oranları bağlamında faiz getirisini “sıfırlamak” için, mevduat çekimlerini karşılamak ve yeni kredileri finanse etmek için ve muhasebe bilançosunu güçlendirmek için 21 milyar dolarlık büyük miktarda tahvil sattığını ve yaklaşık 1.8 milyar dolar (vergilerle beraber) zarara uğradığını açıkladı. Ayrıca SVB, 2.25 milyar dolarlık yeni sermaye topladı.
Plan neden başarısız oldu?
8 Mart akşamı yapılan duyurunun ardından, SVB’nin hisse senedinin hızla düşmesi, yeni sermaye bulmayı daha da zorlaştırdı ve bankayı hisse ihraç planını ertelemeye zorladı. Bazı spekülatif yatırım şirketleri, portföylerindeki firmalara SVB’deki mevduatlarını çekmelerini tavsiye etmeye başladı.
Silicon Valley Bank müşterilerinin mevduatlarına ne oldu?
Birçok mevduat, Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) tarafından sigortalanamayacak kadar büyüktü. SVB’nin açıklamasına göre, 2022 sonu itibarıyla FDIC sigorta limitini aşan hesaplarda toplam 151,5 milyar dolarlık mevduat vardı. 10 Mart’ta FDIC, önümüzdeki Pazartesi gününe kadar SVB müşterilerinin sigortalı mevduatlara tam erişime sahip olacağını duyurdu. Kurum, mevduatların ne kadarının sigortalı olmadığını henüz belirlemedi. Ancak sigortasız müşterilere önümüzdeki hafta bir ön ödeme yapılacak ve FDIC SVB’nin varlıklarını tasfiye ettikten sonra kalan alacaklılara payları için bir hak talebinde bulunulacak.
Yatırımcılar neden banka hisselerini yoğun bir şekilde sattı?
Daha önce, banka hisselerine olan yatırımcı güveni, Kriptokoin.com olarak da bildirdiğimiz üzere Sivergate Capital’in çöküşünün ardından ciddi şekilde sarsılmıştı. Bu bankanın sorunları kripto para birimleriyle bağlantılıydı ancak artan faiz oranı baskısı nedeniyle tahvil yatırım portföyündeki kayıpları da yansıtıyordu. Dünkü seansta First Republic Bank ve Signature Bank gibi orta ölçekli bankaların hisse senetleri aşırı fiyat düşüşleri nedeniyle geçici olarak durdurulmuştu.
Artan faiz oranlarının bankaların menkul kıymet yatırım portföyüne etkisi sadece SVB ile sınırlı değil. FDIC tarafından sigortalanan tüm bankalarda, geçen yılın 4. çeyreği itibarıyla menkul kıymet yatırım portföyündeki toplam gerçekleşmemiş zararlar 620 milyar doları buldu.
Buradan çıkarılacak ders nedir?
Bu olaydan sonra akla gelen en büyük sorulardan biri de hangi bankaların benzer hatalar yaptığı konusu oldu. Yani, hangileri harekete geçirdikleri mevduatların maliyeti ve “ortalama ömrü” ile ellerinde tuttukları varlıkların faiz oranları ve vadesi arasındaki ilişkiyi yanlış değerlendiriyor? Bu, 2008 mali krizini körükleyen “borç dağlarıyla” ilgili sorulardan temel bir fark olarak karşımıza çıkıyor.
Pandemi sırasında bankalara para aktığında, kısa vadeli tahviller almak veya nakit tutmak, artan faiz oranlarından kaynaklanan risklere karşı daha iyi korunmalarına yardımcı oldu. Ancak bu aynı zamanda bankaların gelirlerinde azalma anlamına da geldi. Bu sefer “güvenli iade” arayışları başlarını büyük belaya soktu.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitter’da, Facebook‘ta ve Instagram‘da takip edin ve Telegram ve YouTube kanalımıza katılın!
